Eylül ayında okulların açılmasıyla beraber tüm veliler ve çocuklar tatil modundan çıkıp, okul hayatının şartlarına uymaya başladılar. Buna tabi ki uyku saatlerimiz de dahil Çocuklarımızın okul ve sosyal hayatlarında başarılı olması, öğrenme yetilerinin gelişmesi ve sağlıklı bir süreçte eğitimlerine devam etmesi bizler için çok önemlidir.

Bu ayki yazımızda kaliteli uykunun öğrenme üzerine ne kadar önemli bir rol onadığından bahsedeceğiz.

Günümüzde tam olarak mekanizması çözülmemiş olsa da uyku, öğrenme ve hafıza üçlüsünün birbirleriyle olan bağının oldukça karmaşık olduğunu bilim adamları vurgulamaktadır.

İnsanlar ve hayvanlar üzerinde araştırmalar uyku kalitesinin ve süresinin öğrenme ve hafızaya çok fazla etkisi olduğunu vurguluyor. Uykunun öğrenmeye üzerine olan etkisini 2 ana bakış açısında inceliyorlar. Birincisi uykusuz bir insanın dikkatini optimum seviyede toplayamadığı testlerde kanıtlanmış durumda. İkincisi de uykunun farklı fazlarının hafızayı güçlendirdiğini yeni bulgularla günümüzde kanıtlıyor.

Uyku hakkında araştırma yapan uzmanlar, uykunun öğrenme ve hafıza üzerindeki etkilerini şöyle açıklıyorlar: Birinci, biraz öncede bahsettiğimiz gibi, uykunun farklı fazlarının öğrenmeyi etkilediği yönünde fikirleri, ikinci bir yaklaşım da, uykusuzluğun öğrenmeyi ne kadar olumsuz etkilediği üzerine.

Bilim adamları REM uykusunun yeni öğrenilen bilgileri kavrama ve beyine yerleştirme aşamasında önemli rolü olduğunu belirtiyorlar. Bu sebeple özellikle öğrenme çağındaki çocukların kaliteli uyku uyuyup, dinlenmelerinin ne kadar önemli olduğu vurguluyorlar. Derin uyku fazı dediğimiz REM uyku fazında gün içinde öğrenilen bilgilerin hafızaya yerleşmesi ve daha kalıcı bilgi oluşması konusundaki etkileri araştırmalarda saptanmış durumda.

Uyku azlığı konusu biraz daha korkutucu. Uykusuzluk ve dinlenme eksikliği nöronların aşırı çalışmasına sebep olduğu için bilgi koordinasyonu olması gerektiği gibi işleyemiyor. Daha önce öğrendiğimiz bilgileri bile böyle zamanlarda hafızamızdan geri çağırmamızın çok zorlaştığı uzmanlar tarafından belirtiliyor. Planlama, zamanlama, ses tanıma yetilerimizin de bu durumlarda azaldığı gözlemlenen bulgular arasında. Nöronları aşırı çalışması kasların dinlenememesini, vücut organlarının da senkronize çalışamamasına sebep oluyor.

Tüm bu bulgular ve araştırmalar göz önünde bulundurulduğunda, öğrenme çağındaki çocukların ve gençlerin uyku düzeninin ve kalitesinin iyi olması, başarılı ve sağlıklı bireyler olarak hayata atılmalarında ne kadar önemli olduğunu göstermektedir.

Yaratıcılık İçin Uyku

‘’Uykunun hafıza açısından tartışmasız en kayda değer faydası yaratıcılıktır. Uyku beyninizin devasa bilgi depoları arasında bağlantıları test edip kurduğu bir gece sahnesi yaratır. Bu görev en uzak, kendini en az gösteren bağlantıları bulup çıkarmaya meyilli, bir tür tersine Google olarak nitelendirebileceğimiz tuhaf bir algoritma kullanarak gerçekleştirilir. Uykudaki beyniniz uyanık beyninizin asla yetemeyeceği bir şekilde etkileyici problem çözme becerilerine sahip apayrı bilgi gruplarını bir araya getirir. Böylesi tuhaf düşünüyorsanız bunun rüya evresinde, REM uykusunda gerçekleştiğini duymak sizi şaşırtmayacaktır. REM uykusu rüya evresinin ürettiği bir tür bilgisel simyanın insan ırkının tarihinin en büyük dönüştürücü düşünce başarılarının yolunu açtığını söylemem yeterli olacaktır.’’ (Matthew Walter, Niçin Uyuruz?)